Keski işleminde kullanılan kesim kalıbının üzerindeki kesim, pilyaj ve perforaj
bıçaklarının sertlikleri, kullanılacak kartonun cinsine göre değişir. Bu bıçaklar özel olarak
üretilmektedir. Yapısında bol miktarda dolgu ve yapıştırma maddeleri bulunan kâğıt ve
kartonu işleyecek bıçaklar çok sert yapıda üretilmelidir. Kesim işleminde kullanılan çelik
şeritlerin bir tarafı tüm bıçak cinslerinde düzdür. Kesim pilyaj ve perforaj şeritlerinde en çok
kullanılan yükseklik kesim işlemi için 23.8 mm; pilyaj için 23.3 mm’dir. Bu ölçülerden daha
değişik yükseklikte bıçaklar da bulunmaktadır.
6
Çelik şeritlerin kalınlığı işlenecek kâğıt veya kartonun kalınlık ve sertliğine göre
değişmektedir. En çok kullanılan şerit kalınlığı 0.7 mm olmakla birlikte, en ince şerit
kalınlığı 0.5 mm, daha kalın olarak da 1 – 1.5 – 2 mm kalınlıklarında şeritler üretilmektedir.
Kesim bıçaklarının ağız yapısı, yapacağı işleve göre değişmektedir.
Kesim şeritlerinde genellikle aşağıdaki şekilde, büyütülmüş olarak gösterilen kesitteki
ağız şekli kullanılmaktadır. Bu ağzın (I.) kesilen kartonun kenarlarında meydana getirdiği
kesim, iki tarafta da aynıdır ve kenar hafif bir meyil kazanır. Bu durum kesilen kenarlarda
karton liflerini az da olsa pres edeceğinden kesilen kenarlar sürtünmeye karşı daha dayanıklı
olmaktadır. Diğer bıçak şekli de sıkça kullanılan bir kesim şeridi ağzıdır. Görüldüğü gibi
ağız tek tarafa dayalıdır. Bu tür kesim, kenarlarının dik olması istenen yerlerde
kullanılmaktadır. Ancak dik olarak kesilen karton kenarı sürtünmelere karşı direnç
gösterememektedir.
Şekil 1.4.: İki tip kesim şeridi ve görünümü
Pilyaj şeritlerinin karton ile temas eden ağızları, yarım daire ovalleştirilerek
oluşturulmuştur. Pilyaj şeritleri, kartonun yapısına zarar vermeden köşe meydana getirecek
kenarlara oluk açmaktadır. Yükseklik olarak kesim bıçaklarından daha kısa üretilir. Eğer
kesim bıçakları ile aynı boyda üretilseydi, kullanılan kartona kuvvetli bir pres
uygulayacağından, kenarlar gerektiğinden fazla ezilerek kopabilir, kutu taşıma fonksiyonunu
yerine getiremez hale gelirdi. Aşağıdaki şekilde pilyaj şeridinin yan görünümü ve kesiti
görülmektedir.
7
Şekil 1.5: Pilyaj kesidi ve yan görünümü
Perforaj işleminde aynı çizgi üzerinde kartonun bir kısmı kesilip bir kısmı
kesilmemektedir. Böylece yarı yarıya kesilmemiş karton daha kolay bükülür. Ancak bu
durum kartonun kopmasını da kolaylaştırdığından, perforaj olan köşenin kopmaya karşı
direnci zayıftır. Bu nedenle ambalaj üretiminde kullanılan kâğıt ve karton yüzeyinde
koparılması istenen ve kullanıcı tarafından saklanacak kısımların kolay kopması için perforaj
şeridi kullanmak iyi sonuç vermektedir. Perforaj bıçağının ağız yapısı belirli aralıklarla kâğıt
ve karton yüzeyinden kesim yapmaya göre dizayn edilmiştir. Perforaj bıçağının ağız yapısı
ve yan görünümü aşağıdaki şekilde görülmektedir.
Şekil 1.6: Perforaj şeridinin ağız yapısı ve yan görünümü
Perforaj bıçakları; keser, kesmez olarak sıralanan dişli bıçaklardır. Amaçlarına göre
diş aralığı seçilir.
Koparma perforajı
Katlama perforajı
Yapıştırma perforajı
8
Kesim işleminin kaliteli bir biçimde yapılması için çelik şeritlerin çok iyi monte
edilmesi gerekmektedir. Kesim şeritlerinin boyu, pilyaj şeritleri kartona zarar vermeden
kolay kırılmasını sağlayacak iz meydana getirmektir. Bunun için kesim şeritleri, pilyaj
şeritlerine göre daha yüksek olmalıdır. Kâğıt-karton ambalajda pilyajın zayıf yapılması,
pilyaj köşelerinin kaba görünmesine, pilyaj basıncının fazla olması ise kâğıt veya kartonun
ezilmesine ve çabuk kopmasına neden olur.
